Kolostomia
Polega na operacyjnym wyłonieniu jelita grubego na zewnetrzną powierzchnię skóry. Zazwyczaj znajduje się po lewej stronie brzucha.
Wykonuje się ją, gdy zachodzi konieczność wycięcia części jelita grubego lub odbytnicy.
Kolostomia może być:
- czasowa -wykonana tylko na pewien okres (np. jako zabezpieczenie wykonanego zespolenia jelitowego), kiedy odbyt i odbytnica zostają zachowane. Występuje wtedy uczucie parcia na stolec, a także wydzielanie śluzu przez naturalny odbyt. Istnieje możliwość odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego.
- definitywna -wykonana na stałe, kiedy zachodzi konieczność usunięcia odbytu i odbytnicy łącznie ze zwieraczami. Nie ma możliwości odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego.
Jak pielęgnować kolostomię?
Najważniejszą rzeczą, o której trzeba pamiętać to pielęgnacja skóry wokół stomii. Jeżeli płytka lub przylepiec jest odpowiednio dopasowany do wielkości i do kształtu stomii, wtedy mamy pewność, że skóra jest dobrze zabezpieczona.
Należy obserwować stomię i skórę przy każdej zmianie sprzętu, aby móc zauważyć jakiekolwiek zmiany, tzn. obrzęk, wysypka, zaczerwienienie, obecność krwi lub zmiana ubarwienia śluzówki stomii.
Jeżeli zauważymy jakieś niepokojące zmiany, które trwają dłużej, nie znikają przy kolejnej zmianie worka, należy skonsultować się z pielęgniarką stomijną.
Wymiana worków
Należy ustanowić pewną rutynę, jeżeli chodzi o wymianę sprzętu stomijnego.
Jeżeli będziesz przestrzegał stale tego samego porządku- niedopatrzenie jest niemożliwe. Przy kolostomii łatwo jest uzyskać regularność wypróżnień, ponieważ stolec jest zawsze uformowany i wydalany jest najczęściej 1x na dobę. Mogą to być godziny ranne lub po głównym posiłku.
Do wymiany sprzętu stomijnego potrzebne są:
- ciepła woda
- gąbka lub myjka do zmywania skóry
- ręcznik papierowy lub papier toaletowy do osuszania skóry
- mydło (np. szare)
- nożyczki
- worek na odpadki
- akcesoria potrzebne do pielęgnacji skóry
- nowy worek
- Jeżeli używasz worka otwartego, przed zmianą należy go opróżnić.
- Płytkę lub przylepiec odklejaj powoli i delikatnie, od góry ku dołowi.
- Umyj stomię oraz skórę wokół niej ciepłą wodą używając delikatnej gąbki lub ściereczki.
- Po całkowitym zdjęciu sprzętu można też umyć się pod prysznicem lub wykąpać się w wannie.
- Delikatnie osusz stomię i skórę.
- Przyklej pewny i bezpieczny, wcześniej sprawdzony sprzęt.
- Zużyty sprzęt zawiń w worek na odpadki i wyrzuć do kosza. Nigdy nie do toalety!
- Nie zapomnij o umyciu rąk po zmianie worka lub po jego opróżnieniu.
Sprzęt stomijny
Jest dostępny w wersji jedno lub dwuczęściowej:
- jednoczęściowy: składa się z przylepca, który jest bezpośrednio przymocowany do worka.
- dwuczęściowy: składa się z dwóch części, które są ze sobą połączone , tzn. płytki przyklejonej na skórę oraz dopinanego do niej woreczka.
Większość ludzi z kolostomią używa worków zamkniętych, jednak jeśli treść kałowa jest bardziej płynna, wskazane są worki otwarte.Dobrze jest zmieniać worek, jeżeli napełni się do jednej trzeciej objętości.
Irygacja
Irygacja to zabieg oczyszczający jelito grube ze stolca za pomocą wlewu wodnego. Zabieg ten może wykonywać prawie każdy posiadający kolostomię stałą- tzn. odbyt brzuszny na jelicie grubym. Regularne wykonywanie irygacji wytwarza odruch oddawania stolca tylko po tym zabiegu , zapobiegając w ten sposób niekontrolowanym wypróżnieniom, także znacznie ograniczając ilość wydalanych gazów.
Przed podjęciem decyzji o stosowaniu irygacji należy poradzić się lekarza lub pielęgniarki stomijnej.
Współżycie seksualne
W większości przypadków normalne współżycie można podjąć już w kilka tygodni po operacji. Trzeba jednak zaznaczyć, że istnieje ryzyko impotencji w przypadku resekcji odbytnicy. Bardzo ważne, aby rozmawiać o tym z partnerem i nie czuć się winnym z powodu wykonanej operacji. Dla kobiet po operacji ciągle istnieje możliwość zajścia w ciążę i urodzenie dziecka, a dla mężczyzn możliwość zostania ojcem.
Jak otrzymać sprzęt stomijny?
Sprzęt stomijny jest refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Aby otrzymać go w ramach refundacji, należy zgłosić się do sklepu medycznego wraz ze zleceniem na zaopatrzenie ortopedyczne i środki pomocnicze podpisanym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub chirurga.
Pierwsze zlecenie powinno być potwierdzone przez NFZ , co pozwala otrzymać Kartę Zaopatrzenia konieczną do pobierania sprzętu.
Dieta
Posiadanie stomii nie powoduje ograniczeń w jedzeniu i nie jest konieczne stosowanie specjalnej diety. Jednak należy przestrzegać pewnych zasad:
- pić dużo płynów ( ok.2l na dobę)
- stosować dietę zdrową i urozmaiconą
- jeść regularnie
- wyeliminować pokarmy wzdymające ( groch , kapusta)
- dbać, aby pokarmy były zawsze świeże
- jeść dużo ryb, owoców i warzyw
- jeść powoli, starając się dokładnie żuć pokarm.
Pamiętaj, że przy kolostomii może wystąpić biegunka lub zaparcie.